فحاشی در تولیدات رسانه‌ای ضدانقلاب

جوانان و جوانانی که در ناآرامی های اجتماعی و اغتشاشات اخیر رو به هتاکی و فحاشی می‌آورند به فراگرفتن مهارت های گفت وگوی بدون خشونت نیاز دارند.

به گزارش ۳۶۱ درجه ایران ، اعتراضات به فوت مهسا امینی در اغتشاشات ۱۴۰۱ در عرض یک هفته تند شد و رو به رفتار ها و استفاده از الفاظی رفت که حتی برخی شبکه های معاند فارسی زبان نیز قادر به پخش آن ها نبودند. نکته ای که این تجمعات و اعتراضات ابتدایی اخیر داشت، حضور گسترده جوانان به اصطلاح دهه هشتادی بود. جوانانی از نسل جدید انقلاب و دانش آموخته ترکیبی فضای مجازی و آموزش پرورش.

اینکه در تحلیل رفتار و گفتار این جوانان به سرعت وارد فضای تحریک عوامل بیگانه و لیدر سازی و برنامه ریزی سازمان های وابسته به کشور های متخاصم برویم، دور از حقایق جامعه است. دهه هشتادی ها نسلی هستند که تولدشان مصادف است با دهه اوج گیری شبکه های اجتماعی و تکنولوژی سرگرمی هاست.

شاید اینکه اقدامات شدید ناامن کننده که در اصطلاح کوچه بازاری «وحشیانه» عنوان می شود را به این جوانان اطلاق داد و علت آن را تکنولوژی و شبکه های اجتماعی مطرح کرد دور از منطق باشد، چنانچه در اغتشاشات ۸۸ و قبل تر از آن نیز اقدامات غیر انسانی زیادی مشاهده میشد.

اما با رصد فضای مجازی در بازه زمانی اعتراضات متوجه بروز یک جرقه مهم فرهنگی خواهید شد و آن هم عدم شرم و حیا در ابراز الفاظ رکیک در اماکن عمومی است؛ که نه تنها به کار بردن آن الفاظ بلکه فیلمبرداری و انتشار آن در صفحات اجتماعیشان نیز معضل دیگر است.

سهم فحاشی در کل تولیدات جریان ضد انقلاب

از بررسی تصادفی بیش از ۱۰۰ میلیون محتوای منتشره با موضوع حوادث چند ماه اخیر در کشور خاصه موضوع فوت مهسا امینی و اعتراضات پس از آن در سه بستر توییتر، تلگرام و اینستاگرام این نتایج احصـاء شـده است که قریب به ۱۲ درصـد نمونه های مورد بررسی حاوی فحش و ناسزا بوده، در تعریف دیگر مولفه ها و شاخص ها می توان گفت؛ محتوای موثر به محتوایی گفته می شود که از سوی یک کاربر حقیقی، با درجه کیفیت مطلوب، به صورت یکتا منتشر شده است، در مقابل محتوای غیر موثر نیز به محتوای اطلاق می شود که از سوی کاربران فیک، بدون کیفیت، مخاطب پایین و با کپی برداری از تولیدات دیگران انعکاس یافته است، محتوای با هشتگ بدون متن و گرافیک نیز به تولیداتی گفته می شود که تنها کاربر با انتشار هشتگ مرتبط بـا حـوادث اخیر بسنده کرده و محتوایی موثر و یا غیر موثری را نشر نداده است، تولیدات چند رسانه ای هم مربوط به تولیدات گرافیکی و ویدئویی است که با موضوعات حوادث یک ماه گذشته از سوی کاربران تولید و به اشتراک گذاشته شده است.

تفکیک کلی فحاشی ها به تفکیک نوع فحاشی

در نمودار زیر درصد فحاشی های صورت گرفته به تفکیک نوع فحاشی مشخص شده است. در این گزارش، محتواهای دارای فحش و ناسزا به دو دسته تقسیم شده‌اند:

اول ) فحش های رکیک و ناموسی که دشنام های منتسب به نوامیس، دشنام های جنسی و غیره را شامل می شود.

دوم) توهین و دشنام سخیف؛ که بیشتر جنبه تحقیرکنندگی، افترا و ناسزا را دارد.

در نمودار زیر مشخص است که در یک ماه گذشته حجم فحش های رکیک و ناموسی به صورت ملموس و حین از توهین و دشنام سخیف در شبکه های اجتماعی بالاتر بوده است.

پایش فحش ها در ۳ بستر (توییتر، اینستاگرام و تلگرام)

نمودار زیر درصد فحاشی های صورت گرفته را به تفکیک ۳ بستر تلگرام، توئیتر و اینستاگرام نشان می دهد، آن چنان که در نمودار مشخص است، در میان ۳ بستر ذکر شده، بیشترین سهم مربوط به توئیتر بوده و نزدیک به ۸۰ درصد فحاشی‌ها علیه جمهوری اسلامی، رهبری، ولایت فقیه، بسیج، سپاه و غیره در این شبکه اجتماعی تولید شده است.

این خود نشاندهنده آن است بستر اصلی ضدانقلاب برای فحاشی به ارگان های مختلف جمهوری اسلامی ، توئیتر است.

از سوی دیگر پایش محتداهای تولید شده در فضای مجازی حاکی از آن است که محتواهای فحاشی توسط تنها ۱۷۸هزار کاربر فعال در توئیتر تولید و منتشر شده است.

نمودار تفکیک فحش و ناسزا در هر بستر

بررسی روند انتشار محتوا (تویتر) همان طور که در قسمت قبل ذکر شده، اساس و بستر اصلی جریان ضدانقلاب برای فحاشی علیه ج… توئیتر است، حال روند انتشار فحاشی ها در این شبکه اجتماعی از ابتدای فصل تابستان نشان می دهد پس از ماجرای فوت مهسا امینی در ۲۵ شهریورماه، روند انتشار فحاشی ها علیه جمهوری اسلامی به صورت چشمگیری افزایش یافته است.

در همین زمینه دو پیک پاقله در نمودار روند فحاشی ها علیه جمهوری اسلامی وجود دارد. پیک پاقله اول مربوط به اول مهرماه و آغاز تجمعات و اغتشاشات خیابانی در کشور است و دومین پیک پاقله مربوط به از مهرماه، یعنی یک روز پس از حوادث مربوط به دانشگاه صنعتی شریف که با فحاشی های رکیک و زننده علیه رهبر انقلاب همراه بود. این موضوع حاکی از آن است که فحاشی رکیک علیه رهبر انقلاب در دانشگاه شریف، الگو و بهانه ای برای تداوم و دوخت جدید فحاشی ها علیه ایشان و جمهوری اسلامی در فضای مجازی بود.

طبق آمارهای ارائه شده از سوی رسانه ها، تعداد کاربران ایرانی و فارسی زبان توئیتر در سال ۱۴۰۰، حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بوده است و با توجه به شیب افزایش کاربران این شبکه اجتماعی، می توان تخمین زد تعداد کاربران توئیتر در سال ۱۴۰۱ بیش از ۴ میلیون نفر باشد. در واقع این گونه می توان جمع بندی کرد که فحاشی های صورت گرفته اخیر علیه جمهوری اسلامی توسط تنها کمتر از ۵ درصد کاربران فارسی زبان توئیتر صورت گرفته است.

در همین زمینه بررسی کارشناسان حوزه رصد و پایش فضای مجازی نشان می دهد محتواهای دارای فحش و ناسزا علیه جمهوری اسلامی غالبا از سوی کاربران فیک و ناشناس توئیتری که خارج از کشور بوده و از سوی گروه های ضدانقلاب از جمله منافقین حمایت و پشتیبانی می شوند، تولید و منتشر شده است. در این ماجرا نقش ربات ها در ترندینگ و بازنشر ریتونیت) محتواهای دارای فحش و ناسزا علیه ج..امحسوس و قابل تامل است.

تحلیل و جمع بندی

تحلیل روانشناسی یکی از ابعاد شاخص رفتارهای خشونت آمیز کلامی، فحاشی و با کلام تهدید کردن است و برای به وجود آمدن جنین فضای روانی در فرد دلایل مختلفی وجود دارد. به طور کلی فرد اگر نتواند به آن چیزی که در ذهن دارد برسد، یا اینکه در شبکه های اجتماعی فضای غالب اطرافش کاربران هتاک باشند و فحاشی عادی تلقی شود، به هتاکی و فحاشی روی می آورد. نباید از نظر دور داشت ولنگاری کلامی در نهایت می تواند به بی بند و باری اجتماعی (جنسی) بینجامد. طبق یک پژوهش، افرادی که مورد خشونت کلامی یا فحاشی قرار می گیرند یا نوجوانانی که این خشونت را ایراد و اعمال می کنند، وقتی بزرگ می شوند، بیشترین مشکلات بزهکاری و مشکلات فردی را از خود نشان می دهند.

بنابراین می توان گفت، پژوهش ها نشان می دهد اثرات زیان بار خشونت کلامی کمتر از اثرات آسیب زای خشونت فیزیکی نیست. نوجوانان و جوانانی که در ناآرامی های اجتماعی و اغتشاشات اخیر رو به هتاکی و فحاشی می آورند به فراگرفتن مهارت های گفت وگوی بدون خشونت نیاز دارند، این افراد باید بتوانند مهارت روانی مقابله با بحران داخلی را بیاموزند و آن را به کار بندند، طبعا این دسته از نوجوانان و جوانان به دلیل اینکه در محیط های اجتماعی و خانوادگی و حتی مدرسه این مهارت ها را نیاموخته اند و نمی دانند چگونه خشم خود را کنترل کنند، وقتی به یکدیگر نزدیک می شوند و تجمعی از همسالان خود را با دغدغه های مشترک می بینند، نمی توانند سره را از ناسره تشخیص دهند و بدون قید وبند اغلب دینی و روانی، احساس خشم خود را بروز می دهند.

تحلیل زبان شناسی فحاشی از منظر علوم انسانی

در حیطه رفتارشناسی اثرات سوء بر شخص و اطرافیانش دارد. کارشناسان زبان شناسی ثابت کرده اند بددهنی در وهله نخست برای شخص فحاش نوعی ملکه ذهنی در زشتی گفتار ایجاد می کند. دوم، اینکه روح و روان شنونده دچار زخم عمیق می شود و چه بسا تأثیر آن در ذهن شنونده هرگز از بین نرود و باعث فزونی یافتن بستر بدگویی شود.

در بحث زبان شناختی، باترویج فحاشی و بدگویی هایی که منشا شبکه های اجتماعی و مبتنی بر وب دارد، نوع گویش زبانی افراد به تدریج دچار تغییر می شود. عبارت های مربوط به اندام افراد به جای واژگان علمی، سنتی یا تاریخی جای خود را به واژگان به اصطلاح چاله میدانی می دهد و مفاهیم متغیری را به اذهان متبادر می کند.

نباید فراموش کرد برخی واژگان ولغات در یک خرده فرهنگ به عنوان کلمات زشت و رکیک تلقی می شوند، اما همان کلمه یا عبارات در خرده فرهنگ دیگری معنی زشتی ندارد و گوینده بابت استفاده از آن سرزنش نمی شود.

در بحث زبان و ادبیات، ادبیاتی که زمانی در جامعه رواج داشت و منطبق بر معیارها و ساختار جامعه اسلامی بود، زمان دیگری در جامعه به عنوان ادبیات سخیف و زننده شناسایی می شود و برگرداندن آن به آسانی میسر نخواهد شد.