اندیشۀ آینده همچنین در کنار تمام روایت‌های میدانی خود، از مباحث نظری نیز غافل نبوده‌ایم؛ آرش نصراصفهانی، رسول صادقی و جعفر خیرخواهان از جمله اساتیدی هستند که به بحث از «ایدئولوژی افغانی‌ستیزی»، «امکان ادغام اجتماعی افغانستانی‌ها در جامعۀ ایران» و «نسبت حضور کارگران افغانستانی در ایران بر دستمزد و بیکاری» پرداختند.