اختصاصی| وقتی خودباوری جوان ایرانی در مقابل خودباختگی قدعلم میکند
خودباوری به معنی نادیده گرفتن کمبودها نیست، چراکه ایران و جوان ایرانی در هر برهه از تاریخ با محدودیتهای بیشماری مواجه بوده است اما از آنجا که ارادهاش قویتر از بهانههایش است، به خوبی آموخته که از هر محدودیتی فرصتی برای رشد و تعالی خود بسازد.
به گزارش خبرنگار ۳۶۱ درجه ایران، خودباوری اصطلاحی است که امروزه در جامعهشناسی، روانشناسی و علوم تربیتی به کار میرود، و منظور از آن یک حالت مثبت روحی و روانی است که در نتیجه احساس ارزشمندی در نفس انسان پدید میآید و او را آماده میسازد تا از طریق بهرهگیری از لیاقتها و توانمندیهایی که دارد به انجام وظایفی که برعهده اوست، همت کند. در واقع، خودباوری، باور به استعدادها، تواناییها و نیروهای نهفته فطری درونی است که با اتکا به آن، میتوان به اهداف موردنظر در زندگی رسید و به آنان جامه عمل پوشاند.
اولین گام در خودشناسی، دست یافتن به این باور است که هر فردی به لحاظ این که انسان آفریده شده است، فراتر از سایر موجودات از یک سلسله ویژگیهای برتر نظیر استعداد و ظرفیت و زمینه رشد فراوانی برخوردار است.
در حوزه خودباوری اعتقادی هم هر فردی در زندگی با یک سلسله اعتقادات قلبی و ایمانی زندگی میکند که این اعتقادات هویت فکری و فرهنگی او را شکل میدهند. بر این اساس، نظام زندگی هر فرد مسلمانی در چارچوب آموزههای دین مبین اسلام معنی و مفهوم مییابد، چرا که ما معتقدیم دین اسلام کاملترین برنامهای است که از طریق به کار بستن آن، انسان به سعادت دنیوی و اخروی دست مییابد، بنابراین یک جوان مسلمان موظف است پس از کسب آگاهیهای لازم، از کم و کیف این برنامه انسانساز و نیز یقین پیدا کردن به حقانیت آن زندگی خود را به گونهای تنظیم کند که تمام تلاشهای او در بستر دین سامان پیدا کند و در نهایت، به این باور برسد که رشد و کمال واقعی او جز در بستر احکام و مقررات دینی میسر نیست.
بر همین اساس میتواند مدعی شد که پیروزی انقلاب اسلامی حاصل همین خودباوری اعتقادی است که با نفی ظلمستیزی و اشرافیگری، به صورت مشترک در میان مردم کشور اشاعه پیدا کرد.
در ادامه روند خودباوری اعتقادی به خودباوری ملی میرسیم که در مقابل از خودبیگانگی و خودباختگی ملی مطرح میشود. گاهی افراد یک جامعه در اثر ناآگاهی و یا تحت تاثیر تبلیغات سوء و جذاب دشمنان، به سنت و باورهای ملی و فرهنگی خود پشت میکنند و از نمادها و ارزشهای رایج در جوامع دیگر پیروی و تقلید میکنند و گاه این فرآیند معکوس است یعنی افراد با آگاهی و کسب اطلاعات نسبت به خود، پیشینه، تاریخ و جایگاه اجتماعی سعی در حفظ باروها و ارزشهای خود میکنند که این کار به تدریج، راه نفوذ و تسلط همه جانبه بیگانگان را در عرصههای مختلف آن جامعه ناهموار میکند.
در تاریخ جوامع اسلامی به نمونههای زیادی از هر دوگونه این جوامع روبهرو هستیم برای مثال ترکیه دوران آتاترک و حتی ترکیه امروز در مقابل غرب، مصداق روشنی از مردمی هستند که به خودباختگی ملی گرفتار آمدهاند و در نقطه مقابل آن ایران است که مردم و بالاخص جوانان با آگاهی و خودباوری در مقابل دشمنان ایستادند تا نظامی مستقل و مردمی را پایهگذاری کنند.
در حقیقت اگر بخواهیم نقش جوانان را در پیروزی انقلاب اسلامی بررسی کنیم باید به اعتقادات و باورهای درونیشده در این گروه سنی بپردازیم که با هدف حفظ ارزشها، اقدامی ملی را به سرانجام رساندند. حضور و پای کار بودن جوانان چه در پیروزی انقلاب و چه در دوره جنگ تحمیلی یکی از تاثیرگذارترین نقشهایی بود که با آگاهیبخشی و خودباوری ملی و اعتقادی به ثمر نشست.
جوانان ایرانی در سال ۱۳۵۷ میدانستند که چه قدرتی دارند و با تکیه بر یکدیگر و اتحاد جمعی میتوانند نظام ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را بر بیندازند؛ بنابراین با خودباوری و توانایی شخصی و اعتقادی که مشترک بود به خودباوری ملی رسیدند و توانستند به از خودبیگانگی و خودباختگیهای دوره شاهنشاهی پایان دهند و باورهای ملی- اسلامی و فرهنگی ایرانی را با سبقه چند هزار ساله حفظ کنند. البته روند تربیت نسل ارزشی ایران از دوره پیروزی انقلاب اسلامی شکل هدایتشدهتری را به رهبری امام (ره) به خود گرفت که نمونه واضح و روشن آن هم نوجوانانی هستند که در دوره جنگ ۸ ساله در اسارت عراق به واسطه همین خودباوری سمبل مقاومت شدند (بیست و سه نوجوانی که توسط ارتش بعث، در عملیات بیت المقدس به اسارت درآمدند و دیکتاتور عراق سعی داشت از این نوجوانان برای ایجاد جنگ روانی علیه ایران استفاده کند).
البته خودباوری به معنی نادیده گرفتن کمبودها نیست، چراکه ایران و جوان ایرانی در هر برهه از تاریخ با محدودیتهای بیشماری مواجه بوده است اما از آنجا که ارادهاش قویتر از بهانههایش است، به خوبی آموخته که از هر محدودیتی فرصتی برای رشد و تعالی خود بسازد.
امروز با گذشت چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی، هم اگرچه محدودیتها، تحریمها، تورم و گرانیها یکی از دغدغهها و مشکلات اساسی جامعه است اما تمامی نواقص و مسائل باعث نمیشود که جوانان خودباور ایرانی دست از دست یکدیگر رها کنند و از حل مشکلات طفره روند و راه را برای دشمنان باز کنند. آنچه در این جامعه ارزشگذاری و درونی شده در راستای خط ولایت، ارزشهای اسلامی و منافع ملی است که تنها با خودباوری جمعی به سرانجام میرسد.
با توجه به اهمیت و جایگاه جوانان در تاریخ این مرز و بوم ۱۳ بهمن ۱۴۰۰ روز خودباوری و جوان ایرانی نامگذاری شده است.