ریشه تنش‌های دیرینه میان صربستان و کوزوو
کوزوو و صربستان با وجود درگیری‌های گسترده در ده‌های گذشته، از ۲۰۰۸ تاکنون نیز به‌طور مداوم شاهد تنش‌هایی در روابط خود بوده‌اند.
به گزارش ۳۶۱ درجه ایران به نقل از میزان، هجوم افراد مسلح به صومعه‌ای در شمال کوزوو، آن هم ۱۵ سال پس از اعلام استقلال پریشتینا، توجهات را به مشکلات مداوم در این منطقه با اکثریت جمعیت صرب‌تبار جلب کرده است.
پس از اینکه روز یکشنبه ۲۴ سپتامبر (دوم مهرماه)، حدود ۳۰ نفر تا دندان مسلح صرب‌تبار در یک صومعه ارتدوکس در شمال کوزوو سنگر گرفتند و درگیری یک روزه آن‌ها با پلیس به کشته شدن یک افسر و سه مهاجم منجر شد، تنش‌ها دوباره بین صربستان و کوزوو شعله‌ور شده است.
درگیری روز یکشنبه یکی از بدترین درگیری‌ها از زمان اعلام استقلال کوزوو از صربستان در سال ۲۰۰۸ بود. این درگیری در حالی رخ داد که اتحادیه اروپا و آمریکا برای میانجیگری و نهایی کردن مذاکرات چند ساله خود برای عادی‌سازی روابط بین این ۲ کشور در منطقه بالکان تلاش می‌کنند.
آنچه کشور‌های غربی را نگران می‌کند این است که جنگ سال‌های ۱۹۹۸ تا ۱۹۹۹ در کوزوو مجددا تکرار شود. بر اثر جنگ در آن سال‌ها، بیش از ۱۰ هزار نفر جان خود را از دست داده و بیش از یک میلیون نفر نیز بی‌خانمان شدند.
ریشه اختلافات میان صربستان و کوزوو
به گزارش «الجزیره»، استقلال کوزوو با اکثریت آلبانیایی‌تبار در ۱۷ فوریه ۲۰۰۸، تقریباً یک دهه پس از اعتراضات علیه حاکمیت صربستان به دست آمد.
استقلال کوزوو از سوی بیش از ۱۰۰ کشور به رسمیت شناخته شده است.
با این حال صربستان هنوز رسماً کوزوو را بخشی از خاک خود می‌داند. این کشور دولت مرکزی کوزوو را به پایمال کردن حقوق صربستانی‌ها متهم، اما اتهامات ایجاد درگیری در مرز‌های کوزوو خود را رد می‌کند.
صربستانی‌ها پنج درصد از جمعیت ۱.۸ میلیونی کوزوو را تشکیل می‌دهند؛ این در حالی است که آلبانیایی‌تبار‌ها حدود ۹۰ درصد جمعیت منطقه را تشکیل می‌دهند.
مناقشه بر سر کوزوو قدمتی چند صد ساله دارد. این منطقه برای مردم صرب‌تبار به لحاظ مذهبی و ارزش‌های ملی‌گرایانه، مهم قلمداد می‌شود.
تعداد زیادی صومعه قرون وسطایی متعلق به مسیحیان ارتدوکس صرب در کوزوو وجود دارد که از لحاظ مذهبی برای صرب‌تبار‌ها مهم است.
در همین حال، اکثریت آلبانیایی‌تبار‌های کوزوو که اغلب مسلمان هستند، کوزوو را کشور خود دانسته و صربستان را به اشغال آن و سرکوب ده‌ها ساله مردم متهم می‌کنند.
وضعیت تنش‌ها
به گزارش «یورو نیوز»، می‌توان گفت که بین دولت کوزوو و ساکنان صرب‌تبار شمال کوزوو، که روابط نزدیکی با بلگراد (پایتخت صربستان) دارند، نوعی تنش دائمی وجود دارد.
در حال حاضر شهر «میترویتسا» در شمال کوزوو عملاً به بخش‌های آلبانیایی‌تبار‌ها و صرب‌تبار‌ها تقسیم شده و دو طرف به ندرت با هم ارتباط دارند. در جنوب کوزوو هم مناطق کوچکی وجود دارند که جمعیت‌های صرب‌تبار در آن ساکن هستند.
تلاش‌های دولت کوزوو برای اعمال کنترل‌های بیشتر در شمال معمولاً با مقاومت صرب‌تبار‌ها روبرو می‌شود، به‌شکلی که وضعیت در ماه‌های اول سال ۲۰۲۳ وخیم‌تر شد. در آن زمان، صرب تبار‌های شمال کوزوو از شرکت در انتخابات محلی در شمال امتناع و آن را تحریم کردند.
صرب‌تبار‌های شمال کوزوو پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات، سعی کردند تا از ورود شهرداران تازه منتخب آلبانیایی‌تبار به دفاتر کارشان جلوگیری کنند. در درگیری‌های ناشی از این موضوع، حدود ۳۰ نظامی ناتو و بیش از ۵۰ معترض صرب زخمی شدند.
اقدامات انجام شده برای کاهش تنش‌ها
تلاش‌های بین‌المللی زیادی برای یافتن زمینه‌های مشترک بین طرفین درگیری انجام شده، اما تاکنون هیچکدام به توافقی جامع منجر نشده است.
مقامات اتحادیه اروپا و آمریکا از سال ۲۰۱۲ مذاکراتی را که برای عادی‌سازی روابط میان صربستان و کوزوو برگزار کرده‌اند. این مذاکرات در برخی زمینه‌ها مانند آزادی تردد‌ها بدون ایست بازرسی و استقرار نیرو‌های پلیس چند قومیتی در کوزوو به نتیجه رسیده است.
با این حال، وقتی که صرب‌تبار‌های شمال کوزوو سال گذشته میلادی در اعتراض به تصمیم پریشتینا مبنی بر ممنوعیت تردد خودرو‌های دارای پلاک صربستان در شمال کوزوو به خیابان آمدند، تشکیل نیرو‌های پلیس چند قومیتی در کوزوو هم بی‌سرانجام ماند.
پس از فشار‌های بین‌المللی، «آلبین کورتی»، نخست‌وزیر کوزوو این فرمان را به حالت تعلیق درآورد، اما این لغو باعث نشد که صرب‌تبار‌ها از نهاد‌های کوزوو تبعیت کنند.
