درمان سردرد روزه داران

به گزارش ۳۶۱ درجه ایران، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: براساس مطالعات در کشورهای اسلامی، احتمال سردرد در روزهای اول ماه رمضان برای افراد مستعد وجود دارد که به نظر می‌رسد علت اصلی آن تغییر عادات غذایی و خواب است.

دلایل مختلفی برای ایجاد سردرد در ماه رمضان وجود دارد. علت بیشتر این سردردها کم‌آبی بدن، افت قند خون (پایین آمدن سطح قند خون)، ترک کافئین، تغییر چرخه‌ی خواب و کمبود خواب است. دلیل دیگر این سردردها عواملی مانند هیپوگلیسمی، تغییر در الگوی خواب و استرس است. در مطالعه چهارماهه انجام شده در دانشگاه مالایا (دو ماه قبل از ماه رمضان و یک ماه بعد از آن) ۸۳ نفر شدت و تعداد دفعات سردرد‌های خود را ثبت کردند. نتایج پژوهش نشان داد ۴۸% از افراد مورد مطالعه در ماه مبارک رمضان بیشتر احساس سردرد دارند. اما علت سردرد در روزه‌داری چیست و چرا بعد از افطار دچار سردرد می‌شویم.

۱- علت سردرد در ماه رمضان؛ افراد مستعد سردرد شروع سردرد اغلب بعد از ظهر یا عصر درست قبل از افطار اتفاق می‌افتد. فراوانی سردرد معمولاً در طول روزه داری افزایش می‌یابد. کسانی که در سایر اوقات سال مستعد سردرد هستند به احتمال زیاد در روزه داری دچار سردرد می شوند، اما برخی از افراد که در این مدت دچار سردرد می شوند، سابقه سردرد یا میگرن ندارند.

۲- علت سر درد در ماه رمضان؛ کاهش مصرف کافئین ترک مصرف کافئین به عنوان شایع‌ترین علت سردرد در هنگام روزه داری مطرح می‌شود. بیماران اغلب می‌توانند با کاهش مصرف کافئین در هفته‌های منتهی به ماه رمضان از سردرد جلوگیری کنند. نوشیدن یک فنجان قهوه یا چای در وعده‌ی سحر برای جلوگیری از سردرد ترک کافئین در طول روزه کفایت می‌کند.

۳- علت سردرد در ماه رمضان؛ هیپوگلیسمی هیپوگلیسمی همان قند خون پایین است. هیپوگلیسمی می‌تواند باعث سردرد بسیاری از افراد شود. اگر یک وعده غذایی با محتوای قند بالا قبل از شروع روزه داری نوش جان کنید، احتمال اینکه دچار این نوع سردرد بشوید بالاست. غذاهای پر کربوهیدرات باعث افزایش سریع قند خون و به دنبال آن افت سریع قند می‌شود که ممکن است در فرد سردرد ایجاد کند. خوردن یک وعده‌ی غذایی با مقدار قند کم در سحر می‌تواند از بروز سردرد در طول روز جلوگیری کند.

۴- علت سردرد در ماه رمضان؛ کمبود آب بدن کمبود آب بدن یکی دیگر از عوامل محرک و رایج است. مصرف کافی مایعات در سحر اغلب می‌تواند از سردرد جلوگیری کند. بیش از ۷۵٪ مغز انسان از آب تشکیل شده است و نسبت به مقدار آب موجود در آن بسیار حساس است. وقتی مغز کمبود آب را تشخیص می‌دهد، شروع به تولید هیستامین می‌کند. تولید هیستامین یعنی بدن شروع به سهمیه‌بندی و صرفه جویی در مصرف آب می‌کند. این امر به دلیل محافظت از مغز در صورت ادامه کم‌آبی به مدت طولانی است.

هیستامین‌ها مستقیماً باعث درد و خستگی می‌شوند. به عبارت دیگر معمولا با سردرد و کاهش انرژی همراه هستند. مبتلایان به سردرد باید سعی کنند حتی الامکان از قرار گرفتن در معرض عوامل دیگری مانند احتباس مایعات، استرس، خستگی و کمبود خواب در ماه رمضان که باعث تحریک بیشتر بدن برای ایجاد سردرد می‌شود، خودداری کنند. استراحت و خواب غالباً از سردرد جلوگیری می‌کنند و در صورت شکستن روزه، سردرد اغلب محو می‌شود.

دکتر منصوره تقاء، متخصص بیماری های مغز، اعصاب و سردرد گفت: توصیه هایی برای کاهش احتمال سردرد در این ایام وجود دارد که با رعایت آنها می توان از فیوضات این ماه به نحو بهتری بهره برد.
وی، کاهش مصرف مواد حاوی کافئین مانند قهوه، نسکافه، درمان سینوزیت و آلرژی فصلی یا مشکلات گوارشی و مصرف منظم داروهای کنترل سردرد را از جمله توصیه ها به افراد مبتلا به سردرد اعلام کرد و گفت: افرادی که سابقه سردرد شدید در چند روز اول ماه مبارک رمضان دارند، فقط در چند روز اول پس از مصرف سحری، مسکن مصرف نمایید.
متخصص بیماری های مغز و اعصاب، به روزه داران اعلام کرد که یبوست محرک بروز سردرد است لذا اقدامات لازم جهت پیشگیری از آن را مانند مصرف مایعات کافی، تحرک بدنی،  مصرف سبزیجات و میوه را جدی بگیرید.
تقاء اظهار داشت: استراحت کوتاه مدت در نیمه روز می تواند در پیشگیری از سردرد کمک کننده باشد.
وی با اشاره به اینکه ماساژ یا فشار دادن محل ایجاد سردرد در ابتدای آن، ممکن است سردرهای خفیف یا متوسط را بهبود بخشد، گفت: گرم کردن و یا سرد کردن محل سردرد در بعضی افراد کمک کننده است، لذا از این روش جهت بهبودی سردردهای خفیف تا متوسط در آغاز آن می توانند استفاده نمایید.

این پزشک متخصص به روزه داران توصیه کرد که جهت کم کردن احتمال سردرد، موارد مراقبتی مانند انجام مکرر نرمش های کششی گردن و شانه را جدی بگیرید. بخصوص کسانی که مطالعات زیاد یا استفاده زیاد از وسایل الکترونیکی را دارند باید نرمش های مکرر گردن و شانه را انجام دهند و در فواصل کار به طور مکرر استراحت چشم با بستن کوتاه مدت چشم ها و سپس نگاه به دورترین نقطه ممکن و سپس ادامه کار را داشته باشند.  
وی افزود: روزه داران وعده سحری را جدی بگیرید. مواد پروتئینی مصرف نمایید تا دیرتر گرسنه شوید و همچنین از موادی که آب را در بدن نگه می دارند مانند تخم شربتی (در آب ریخته شود و مدتی بعد مصرف شود) و کاهو و خیار و سبزی نیز استفاده شود.
تقاء افزود: با مصرف مواد شیرین مانند خرما و آب گرم و کمی غذای سبک روزه را افطار نمایید و وعده شام را با تاخیر میل بفرمائید تا معده ناگهانی و سریع پر نشود.  
وی با اشاره به اینکه در فاصله افطار تا زمان خواب و نیز در وعده سحری مایعات کافی و میوه مصرف نمایید، گفت: مصرف مواد غذایی چرب و شیرین و حجیم و سنگین را بخصوص در سحر بسیار محدود نمایید.