بعد از انقلاب پیشرفت داشتیم؟
برای رسیدن به پاسخ این سوال مطرح شده اول باید مروری جامع بر دستاوردهای علمی انقلاب اسلامی داشته باشیم تا در نهایت بتوان بین این حوزهها یک امکان مقایسهای فراهم کرد و به نتجیه دلخواه رسید.
به گزارش ۳۶۱ درجه ایران ؛ برای بررسی پیشرفتهای علمی چند سنجه قابل اعتماد وجود دارد که یکی از آنها “شتاب پیشرفت” است. شتاب پیشرفت علمی گاهی برای دشمنان کشور نگرانکنندهتر از اصل پیشرفت است.
بعد از انقلاب اسلامی شتاب پیشرفت علم در ایران به گونهای بوده است که باعث نگرانی کشورهای دارای خصومت با ایران شده و این کشورها از تحریم گرفته تا خرابکاری های داخلی مانع از تدام این شتاب میشوند.
این پیشرفتها باعث شدهاست که دشمنان کشور به بهانههای هستهای و یا رشد موشکی، فشارها، کارشکنی ها و تحریم ها را تشدید کنند. ارتقای سطح علمی جامعه، افزایش نرخ باسوادی، رشد مراکز علمی مدارس و دانشگاه ها و رشد تعداد دانشجویان در رشته های مختلف علمی، رتبه برتر ایران در تعداد مقالات و ارجاعات علمی و ثبت اختراعات و برتری در فناوری نانو، هسته ای، فضایی و سلول های بنیادی از جمله مهم ترین دستاوردهای علمی و فناوری انقلاب اسلامی به شمار می رود. اما مهمترین دستاورد علمی بعد از انقلاب کدام یک از این حوزههاست؟
برای رسیدن به پاسخ این سوال مطرح شده اول باید مروری جامع بر دستاوردهای علمی انقلاب اسلامی داشته باشیم تا در نهایت بتوان بین این حوزهها یک امکان مقایسهای فراهم کرد و به نتجیه دلخواه رسید.
پیش از رسیدن به حوزههای تخصصی علمی، نخستین مرحله پیشرفت علمی در جامعه، افزایش نرخ سواد بوده است. پیش از انقلاب شمار افراد بیسواد در جامعه به حدود ۱۴ میلیون نفر میرسید که چیزی حدود نیمی از جمعیت کشور میشد. اما بعد از انقلاب با وجود ۸ سال جنگ تحمیلی یک نهضت همهجانبه در راستای افزایش سطح سواد جامعه اتفاق افتاد و میلیونها نفر در این نهضت با سواد شدند؛ به طوری که درصد افراد با سوادبالای ۶ سال جامعه در سال ۱۳۵۵ حدود ۴۷ درصد بود و این نرخ در سال ۹۵ به ۸۸ درصد رسید. پیش از انقلاب تنها ۱۵ واحد دانشگاهی بزرگ در کشور وجود داشت و بعد از انقلاب تعداد این واحدها به بیش از ۲ هزار و ۶۴۰ رسید. مدارس از ۴۷ هزار واحد به ۲۲۰ هزار واحد رسید.
به مثابه این افزایش زیرساخت های آموزشی تعداد آموزش دیدگان و فارغالتحصیلان هم افزایش قابل توجهی داشتهاست. در مقاطع بالاتر از دیپلم، این رشد بسیار قابل توجهتر بودهاست. مقام معظم رهبری دربارۀ رشد تعداد دانشجویان نسبت به قبل از انقلاب فرمودند: «در زمینۀ علم و فنّاوری، از اوّل انقلاب [تاکنون]، تعداد دانشجویان ۲۵ برابر شده است؛ اوّل انقلاب، همۀ دانشجویان کشور دویستوخردهای هزار [نفر] بود، امروز نزدیک پنج میلیون دانشجو در کشور مشغول تحصیل هستند؛ مقالات علمی شانزده برابر [شده]؛ و فعالیتهای علمی و فنّاوری فراوان دیگر». تمام این جهتگیریها باعث شد طبق آمار پایگاه ISI ایران رتبۀ اول علمی (تعداد مقالات) در منطقه و رتبۀ پانزدهم را در جهان کسب کند.
پس از این افزایش سطح سواد در جامعه و گسترش تب علم آموزی در کشور باید منتظر نخستین دستاوردهای این پیشرفت میبودیم. به طور حتم قرار نیست خیل عظیم تحصیل کردههای علمی ورود تخصصی به حوزه آموزشی خود بکنند و از آنها انتظار ورود به مرزهای دانش را داشتهباشم، اما این تب علم آموزی در کشور باعث شد تا حوزه نانو به عنوان یکی از حوزههای علمی فعال در مرز دانش به بلوغ و شکوفایی برسد.
نانوتکنولوژی مطالعۀ ذرات در مقیاس اتمی برای کنترل آنهاست. هدف اصلی اکثر تحقیقات نانوتکنولوژی شکلدهی ترکیبات جدید یا ایجاد تغییراتی در مواد موجود است. رشد و بلوغ این حوزه از دانش همزمان با پیدایش جهانی آن در ایران هم شکوفا شد. همین ورود موثر و به موقع باعث شد ایران ششمین کشور پیشرو دنیا در زمینۀ تولیدات فناوری نانو باشد. ورود تخصصی به حوزه نانو توانست کاربردهای مختلفی از جمله تولید و انباشت دارو، تشخیص بیماریها، سمزدایی از آب، افزایش بهرهوری در کشاورزی، انباشت و نگهداری محصولات کشاورزی و مواد غذایی و همچنین کنترل آفات و سالمسازی هوا داشتهباشد. ما در حوزه نانو علاوه بر تولید محصول در کشور به بخش صادرات هم رسیدهایم و محصولات نانویی تولید شده به کشورهای دیگر صادر میشود.