اختصاصی| روایت توان موشکی ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی

جمهوری اسلامی ایران تا به امروز با طراحی و ساخت بیش از ۱۶ موشک بالستیک با کاربردهای مختلف، گام های بلندی در مسیر دستیابی به قدرت بازدارنده بومی برداشته است.

به گزارش خبرنگار۳۶۱ درجه ایران، شاید یکی از مهمترین دستاوردهای دفاعی که در سال ۹۸ رونمایی شد و نوید بخش آینده‌ای روشن در عرصه بازدارندگی را به همراه داشت در عرصه موشکی بود. یکشنبه ۲۰ بهمن ماه ۹۸ بود که با حضور سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه و سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه، موشک چابک «رعد ۵۰۰»، که برخوردار از نسل جدید پیشران‌ها و با بدنه غیر فلزی و کامپوزیت بود رونمایی شد.

استفاده از فناوری بدنه‌های الیاف کربن قابلیت تحمل ۱۰۰ بار فشار و دمای ۳ هزار درجه سانتیگراد، دستیابی به موشک‌های بسیار سبک را برای ایران فراهم کرد. موشک رعد ۵۰۰ از موشک‌های نسل جدید است که در مقایسه با موشک فاتح ۱۱۰ با بدنه فولادی، با یک دوم وزن اما ۲۰۰ کیلومتر از افزایش برد برخوردار است.

در این مراسم همچنین نیروی هوافضای سپاه از موتورهای موشک با نازل متحرک رونمایی کرد که ترکیب دو دستاورد بزرگ «بدنه کامپوزیت» و «نازل متحرک» در موشک، امکان استفاده از موتورهای سوخت جامد را در خارج از جو برای کشورمان فراهم کرد. با دستیابی به این موفقیت، ساخت ماهواره برهای سبک سوخت جامد، موشک‌های زمین به زمین با سطح مقطع راداری کم و مانور پذیر کردن موشک‌ها به منظور عبور از سپر موشکی و کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید و کاهش پیچیدگی در تولید و نهایتاً جهش نسلی در موشک‌ها فراهم شد.

امروز توانایی موشکی ایران یک بخش کلیدی و راهبردی از توان نظامی و دفاعی کشورمان است و با توجه به دشمنان منطقه‌ای و جهانی و البته تحریم‌های شدید در همه عرصه‌ها بویژه حوزه نظامی که در جنگ تحمیلی به خوبی برای ملت ما مشخص شد در حالی که رژیم بعث عراق پیشرفته‌ترین تجهیزات را به راحتی تهیه می‌کرد، ایران در تهیه ابتدایی‌ترین نیازهای دفاعی خود هم با مسائل و مشکلات فراوانی روبرو بود که بارها توسط مسئولان گفته شده است، اهمیت این توان موشکی بیش از پیش مشخص می‌شود.

امروز دیگر توان موشکی ایران برای همگان ثابت شده و دشمنان ملت ایران و انقلاب اسلامی به آن اعتراف کرده‌اند به گونه‌ای که وزارت دفاع آمریکا در گزارشی توان موشکی ایران را به عنوان بزرگترین نیروی موشکی در خاورمیانه توصیف می‌کند، توانی که عمدتاً متشکل از موشک‌های کوتاه برد و میان‌برد است.

از این رو، نگاهی هر چند کوتاه به بخشی از توانمندی‌های دفاعی کشور در حوزه موشک‌های بالستیک خواهیم داشت و دستاوردها و پیشرفت‌ها در این زمینه را با پیش از انقلاب اسلامی مورد قیاس قرار می‌دهیم.

توان موشکی پیش از انقلاب

۹ خرداد ۱۳۵۱ «ریچارد نیکسون» رئیس جمهور آمریکا به همراه «هنری کیسنجر» مشاور امنیت ملی این کشور که به ایران سفر کرده بودند با محمدرضا پهلوی دیدار کردند. در نتیجه این دیدار و مذاکرات، شاه اجازه پیدا کرد که با معافیت از همه نظارت‌ها و محدودیت‌های تسلیحاتی هر گونه سلاح و تجهیزات نظامی بجز سلاح هسته‌ای را که نیاز دارد می‌تواند از ایالات متحده آمریکا خریداری کند اما با وجود این توافق و قول و قرارهای میان مسئولان دو کشور در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۵۴ هنری کسینجر در دیدار با محمدرضا پهلوی به او اعلام کرد فروش موشک زمین به زمین به ایران امکان ندارد و این موضوع خط قرمز آمریکاست و آمریکایی‌ها تا سال ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی حتی راکت‌هایی با برد ۶۰ کیلومتر نیز به ایران نفروختند.

توان موشکی ایران پس از انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران دیگر به عنوان یک خریدار صرف تسلیحات موشکی نبود بلکه به عنوان بزرگترین قدرت تولیدکننده موشک‌های بالستیک و نقطه زن در دنیا شناخته می‌شود که سایر کشورها و دولت‌ها درخواست خرید تسلیحاتی از ایران را دارند. نیاز کشور به تجهیزات موشکی و اهمیت داشتن این فناوری تنها ۱۷ روز بعد از آغاز جنگ تحمیلی یعنی ۱۷ مهر ۱۳۵۹ و حمله موشکی رژیم بعث عراق به شهر دزفول احساس شد.

در این روز ارتش عراق با یک فروند موشک «فراگ ۷» دزفول را هدف قرار داد و ۷۰ نفر از مردم بیگناه این شهر به شهادت رسیدند. این حملات موشکی به شهرها و مراکز حساس ایران با قدرت از سوی رژیم بعث عراق دنبال شد به گونه‌ای که تا یکم فروردین ۱۳۶۳ هزار و ۷۰۶ مرتبه این اقدام را تکرار کرد.

قابل توجه است با توجه به اینکه هدف اصلی حملات موشکی رژیم بعث عراق، شهرهای ایران بود و در این حملات خونین تعداد زیادی از غیرنظامی‌ها به شهادت می‌رسیدند هیچکدام از سازمان‌های بین المللی و حتی مسئولان سازمان ملل و سران کشورها به این اقدامات و جنایات ضد بشری عراق واکنشی نداشتند.

در تیرماه ۱۳۶۳ مسئولان کشورمان به این نتیجه رسیدند که با استفاده از توان موشکی و با هدف قرار دادن شهرهای تخلیه شده عراق، صدام را از حمله به شهرها منصرف کند. به همین منظور تلاش‌های بسیاری برای خرید موشک آغاز شد اما همانگونه که از سوی مسئولان و فرماندهان نظامی بارها اعلام شده است هیچ کشوری حاضر به فروش تسلیحات نظامی به ایران نبود.

با این وجود در تابستان ۱۳۶۳ سوریه حاضر شد تکنیک‌های آماده سازی و پرتاب موشک را به افسران ایرانی آموزش دهد و بعد از آن محمد قذافی حاکم لیبی هم قبول کرد در اولین مرحله ۸ موشک اسکاد B ساخت کشور روسیه با دو سکوی پرتاب و خدمه آن را در اختیار ایران قرار دهد.

در سوم آبان ۱۳۶۳، ۱۳ نفر از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با مسئولیت حسن تهرانی مقدم به صورت مخفیانه و سرّی به سوریه رفتند و در تیپ ۱۵۵ موشکی این کشور دوره‌های مختلف را گذرانده و آموزش‌های لازم را فرا گرفتند. اگر چه افسران سوری معتقد بودند این آموزش نیازمند ۴۵ دانشجو و ۶ ماه زمان است اما گروه اعزامی ایران این آموزش‌ها را تنها طی دو ماه با موفقیت پشت سر گذاشتند.

عراق در ۱۳ اسفند ۱۳۶۳ مرحله جدیدی از جنگ شهرها و حمله موشکی به ایران را آغاز کرد. وزارت دفاع ایران نیز در واکنش به این اقدام رژیم بعث عراق در اطلاعیه‌ای عراق را به حمله متقابل تهدید کرد و ۴۸ ساعت مهلت به آنها داد که از این اقدامات دست بردارند اما مسئولان عراقی این موضوع را جدی نگرفتند تا در نهایت، سحرگاه ۲۱ اسفند ۱۳۶۳ ایران اولین موشک اسکاد خریداری شده از لیبی را به سمت عراق شلیک و پالایشگاه کرکوک را هدف قرار داد.

در روزهای بعد این حملات موشکی ادامه داشت و ۹ موشک دیگر در مناطقی مانند بانک رافدین، باشگاه افسران، وزارت خارجه و دیگر مناطق حساس عراق شلیک شد. در نتیجه این حملات موشکی ایران، رژیم بعث عراق دست از موشک باران شهرها برداشت. این عملیات و از نتایج آن اولین تجربه موفقیت آمیز ایران در بازدارندگی موشکی بود.

با وجود موفقیت ایران در برابر صدام در این مرحله احتمال اینکه کشوری حاضر به فروش موشک به ایران نشود می‌رفت. به همین دلیل در ۱۵ فروردین ۱۳۶۴ با خواست حسن طهرانی مقدم دو موشک اسکاد خریداری شده تحویل مهندسان صنعتی شد تا کار مهندسی معکوس روی آنها صورت گیرد. بعد از آن بود که قذافی در نتیجه مذاکرات با صدام از همکاری با ایران سر باز زد و صدام در ۴ دی ماه ۱۳۶۵ با اطمینان از اینکه ایران توان پاسخ ندارد مرحله جدیدی از حمله موشکی به شهرهای کشورمان را آغاز کرد اما جوانان ایرانی با وجود قطع همکاری تکنسین‌های لیبایی با ایران تنها بعد از ۱۷ روز در ۲۱ دی ماه ۱۳۶۵ اولین موشک اسکاد با هدایت تیم موشکی سپاه را شلیک و به مقرّ نیروی هوایی عراق در بغداد اصابت کرد و موجب بهت و حیرت همگان شد.

بعد از آن ایران به سمت کره شمالی و خرید موشک از این کشور رفت و فناوری ساخت موشک اسکاد را از کره شمالی دریافت کرد. بعد از جنگ تحمیلی تجربه جنگ شهرها موجب شد ایران تلاش خود را برای تولید موشک اسکاد افزایش دهد و در ابتدای دهه ۷۰ این زحمات به ثمر رسید و ایران توانست موشک شهاب یک را تولید کند اما برد آن کم بود. به همین دلیل متخصصان ایرانی تلاش کردند تا موشک‌هایی با برد بیشتر بسازند که موشک‌های شهاب ۲ و ۳ محصول این تلاشند.

مسأله دیگری که در این زمان مطرح شد بحث دقت در هدفگیری موشک‌ها بود. ۵ میلیون ساعت کار برد تا متخصصان ایرانی بتوانند دقت این موشک‌ها را افزایش دهند و در این زمان موشک فاتح ۱۱۰ در سال ۱۳۸۱ با دقت ۱۰ متر تولید شد. این گونه بود که ایران توانست پس از دو دهه تلاش راه خود را برای تولید موشک‌های پیشرفته بومی با برد و دقت لازم هموار کند.

عبور از سیستم‌های دفاعی موشکی یکی دیگر از مسائل مطرح شده در توان موشکی بود که برای دستیابی به این قابلیت می‌بایست موشک‌ها به سرعت‌های بسیار بالایی دست یابند. اتفاقی که در نیمه دوم سال ۱۳۸۸ با آزمایش موشک سجیل رخ داد. این موشک ۲۲ تنی با سرعت بیش از ۴ کیلومتر بر ثانیه از آسمان بر سر اهداف فرود می‌آید که بنا بر اعتقاد کارشناسان رهگیری و انهدام آن توسط سیستم دفاع موشکی یا گنبد آهنین غیرممکن است.

در ادامه به بررسی جزئیات موشک‌های بالستیک که در سال‌های بعد از انقلاب به دست متخصصان داخلی و با وجود تحریم‌های تولید شده است می‌پردازیم:

۱- موشک «شهاب ۱»

موشک شهاب ۱ از طریق مهندسی معکوس و برگرفته از موشک اسکاد B شوروی تولید شده است. این موشک دارای سوخت مایع و دو مخزن سوخت درونی و کلاهک یک تنی است.

شهاب ۱ دارای برد ۳۲۰ کیلومتر و طول آن ۱۱.۲ متر است که از سکو پرتاب می‌شود و دقتی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر دارد.

از شهاب ۱ در موشک باران پایگاه اشرف متعلق به گروهک منافقین استفاده شد.

۲- موشک «شهاب ۲»

موشک شهاب ۲ ارتقا یافته شهاب ۱ است. شهاب ۲ دارای برد ۷۵۰ کیلومتر با یک کلاهک ۷۵۰ کیلوگرمی و همانند شهاب ۱ از سوخت مایع بهره می‌برد و دقت آن نیز حدود ۵۰ متر است. این موشک ۱۲ متر طول و ۶ تن وزن دارد.

۳- موشک «شهاب ۳»

شهاب ۳ اولین موشک میان برد در ایران است، این موشک دارای سوخت مایع بوده که در نمونه ارتقا یافته آن به برد ۲ هزار کیلومتر می‌رسد. شهاب ۳ کلاهک ۷۰۰ کیلوگرمی دارد و نازل خروجی و بخش متغیر آن به موشک اجازه تغییر و اصلاح مسیر می‌دهد و سرعت نهایی آن حدود ۷ ماخ است. موشک شهاب ۳ نیز همانند دو نمونه قبلی دارای سکوی پرتاب متحرک است.

۴- موشک «فاتح ۱۱۰»

تولید موشک فاتح به اوایل دهه ۸۰ بر می‌گردد. فاتح ۱۱۰ یک موشک سوخت جامد تک مرحله‌ای است که با توجه به دقت بالا به عنوان یک موشک تاکتیکی دقیق نقطه زن جایگزین موشک شهاب ۱ شد. حداکثر برد این نوع از موشک‌های ایران ۳۰۰ کیلومتر است.

این موشک از هدایت اینرسی و تکنولوژی‌های جانبی برای هدایت بهره می‌برد و دارای موتوری تک مرحله‌ای است. ۱۷ شهریور ۱۳۹۷ سپاه مقر فرماندهی حزب دموکرات کردستان را با هفت موشک فاتح ۱۱۰ مورد هدف قرار داد که ۱۶ نفر از رهبران این حزب به هلاکت رسیدند.

۵- موشک «قیام»

موشک قیام در ۲۹ مرداد ۱۳۸۹ رونمایی شد این موشک با برد ۸۰۰ کیلومتر از لانچری متحرک برخوردار است. موشک قیام از فناوری پایداری بسیار بالایی برخوردار است و به همین دلیل بال‌ها در آن حذف شده است تا امکان شناسایی توسط رادارها کاهش یابد، این ویژگی توان رادار گریزی بیشتری به موشک قیام داده است.

۶- موشک «زلزال بارشی»

موشک زلزال بارشی یک موشک هدایت شونده است که بر اساس راکت زلزال طراحی و ساخته شده، برد این موشک ۳۰۰ کیلومتر است که اولین بار در سال ۱۳۹۱ سرلشکر محمد علی جعفری فرمانده وقت کل سپاه خبر تولید آن را اعلام کرد.

این موشک در انتها و جلوی بدنه دارای بالچه هدایت مثلثی است بنابر اطلاعات موجود در دو نوع ارائه شده است که یکی شامل ۳۰ مهمات ۱۷ کیلویی غیر هدایت شونده، نوع دوم آن دارای ۴ مهمات به وزن ۱۰۰ کیلوگرم است که روی کلاهک نصب می‌شود و از سامانه هدایت برخوردار است.

دو ماهواره‌بر جدیدی که کشورمان در سال ۱۳۹۹ رونمایی و آزمایش کرد، نشان داد در سال‌های آینده، امکان و روند پرتاب و در مدار قرار دادن ماهواره‌های بومی ایران، سرعت بیشتر و نتایج ملموس‌تری به همراه دارد.

در سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، علی رغم افزایش تحریم‌ها و تهدید دشمنانی چون آمریکا و رژیم صهیونیستی، شاهد دستاورد‌های زیادی در حوزه صنایع دفاعی و نیرو‌های مسلح کشورمان بودیم. در این میان، موشک‌ها به عنوان رکن اصلی و مشهورترین محصول در توان نظامی و بازدارندگی کشور، همچون گذشته از درصد اهمیت بالاتری برخوردار بودند و در تحولات نظامی نیز جایگاه خاصی برای دستاورد‌های موشکی وجود داشته است. از رونمایی‌های مهم و تاثیرگذار تا رزمایش‌های بزرگی که بازتاب‌های بسیار زیاد و قابل توجهی در داخل و خارج کشور داشته است، مجموعه‌ای از تحولات مهم در حوزه موشکی کشورمان رخ داده است که به ترتیب رونمایی یا تست عملیاتی، مرور شده اند. اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ به نوعی آغاز تحولات مهم دفاعی کشور به خصوص در حوزه موشکی بود و یکی از مهم‌ترین تحولات دفاعی و به نوعی یکی از اولین‌های دفاعی کشور پس از انقلاب، رخ داد و ماهواره نور به عنوان اولین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران از سوی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با ماهواره بر ۳ مرحله‌ای قاصد به مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین رفت. این ماهواره اولین ماهواره شناسایی و تصویربرداری ایران است که به مدار زمین رفته و به نوعی چشم ایران در فضای بیرون از کره زمین برای اولین بار باز شد. ماهواره بر قاصد نیز با استفاده از مرحله اول با سوخت مایع و دو مرحله بعد از نوع سوخت جامد اولین سیستم ماهواره بر کشور بود که به صورت سه مرحله‌ای با موفقیت مورد استفاده قرار گرفت.  

لحظات اولیه از پرتاب موفق ماهواره نظامی نور از سوی ماهواره بر قاصد استفاده از سامانه پیشران سوخت جامد سلمان برای حمل ماهواره در مرحله آخر و همچنین سیستم پیشران کامپوزیتی زهیر در کنار استفاده از قطعات غیر فلزی در ساخت بخش‌های مختلف بدنه و قطعات گوناگون ماهواره بر سپاه باعث شد تا از نظر فنی شاهد یک گام بلند در این بخش از طرف سپاه باشیم. پرتاب موفق این ماهواره به فضا که بعد از چند موفقیت نداشتن در حوزه فضایی رخ داده بود، در کنار رعایت کامل اصل غافلگیری در پرتاب سپاه و رساندن پیامی مهم به جهان در این زمینه، همه و همه دست به دست هم داد تا پرتاب نور را به یکی از مهم‌ترین دستاوردها در حوزه دفاعی بدل کند.  

شلیک موشک الماس از پهپاد – در اردیبهشت ماه این سلاح جدید ایرانی ناشناخته بود دستاورد مهم موشکی دیگر مربوط به مراسم تحویل پرنده‌های بدون سرنشین خاص به نیروی هوایی ارتش بود. در جریان این مراسم، تصاویری از پرتاب یک موشک هوا به سطح ضد زره منتشر شد که از نوع حمله کننده از بالا بوده و از قابلیت شلیک کن – فراموش کن بهره می‌برد. این موشک دارای شباهت زیادی به مدل اسپایک ساخت رژیم صهیونیستی دارد. در آن دوره خبری از مشخصات یا اسم این سیستم تسلیحاتی اعلام نشد، اما در جریان رزمایش بزرگ پهپادی ارتش در دی ماه بود که برای اولین بار با موشک الماس آشنا شدیم. این موشک همان موشک ناشناخته اردیبهشت ماه بود که مشخص شد بردی در حدود ۸ کیلومتر دارد و ایران را بدل به یکی از معدود کشور‌های جهان که دارای موشک تاپ اتک هستند، کرد. در این ماه البته یک دستاورد موشکی دیگر نیز داشتیم که برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران را وارد مرحله تازه‌ای کرد و نیروی هوافضای سپاه با آزمایش یک مدل از راکت‌های سری فجر به صورت هوا پرتاب از هواپیما‌های تهاجمی سوخو ۲۲، ادعای رژیم صهیونیستی به عنوان تنها دارنده پرتابه بالستیک هواپرتاب در جهان به چالش کشید. اطلاعات خاصی درباره این راکت جدید ارائه نشده، اما به نظر می‌رسد پرتابه مورد نظر سپاه بردی در حدود ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر داشته باشد و با سرعت مافوق صوت به سمت اهداف خود شیرجه برود. پیش از ورود این راکت به سازمان رزم از سوی سپاه، پرتابه هوایی Rampage ساخت رژیم صهیونیستی تنها مورد از این کلاس در دنیا بود.  

پرتاب آزمایشی راکت از هواپیمای سوخو ۲۲ سپاه تابستان داغ موشکی با سوم خرداد جدید و حرکت مهم زیردر‌یایی نداجا در تیر ماه، تصاویری از سامانه پدافند هوایی معروف سوم خرداد منتشر شد که نشان از انجام ارتقاء مهم روی این سامانه داشت. یکی از این بحث ها، آزمایش موفق سامانه سوم خرداد برای شلیک از روی یک شناور در خلیج فارس بود که توانایی بسیار مهم و راهبردی برای سازمان رزم کشور و پیشبرد استراتژی ضد دسترسی ایران به حساب می‌آید. موضوع بعدی مجهز کردن سامانه سوم خرداد به یک سیستم جستجو و کشف هدف اپتیکی است که به این سامانه کمک می‌کند در جریان شرایط جنگ الکترونیک یا بدون نیاز به استفاده از رادار و به صورت غیر فعال به جستجو برای یافتن اهداف بپردازد. بر اساس تصاویر در عین حال به نظر می‌رسد نسل جدیدی از جستجوگر‌های اپتیکی یا تصویرساز نیز برای موشک‌های نصب شده بر روی سامانه سوم خرداد توسعه پیدا کرده که توان این موشک را در فضای جنگ الکترونیک دشمن شدیدا افزایش خواهد داد.  

جستجو گر جدید برای موشک نصب شده بر روی سامانه سوم خرداد مرداد ماه زمانی بود که سپاه با چهاردهمین رزمایش موشکی پیامبر اعظم (ص) دستاورد‌های جدید موشکی را رونمایی کند و واژه مشهور “مزرعه موشکی” در جریان این رزمایش معرفی شد. موشک‌هایی که در فاصله کمی از سطح زمین در درون تیوب‌های خاصی قرار گرفته و در زمان لازم با ارسال فرمان شلیک می‌شود. استفاده از این تکنیک و رسیدن به این توانایی به این معناست که تقریبا هر نقطه‌ای در کشور ایران که زمینی تقریبا صاف و قابل کندن داشته باشد می‌تواند به عنوان یک محل برای پرتاب موشک مورد استفاده قرار بگیرد. از دیگر موارد به نمایش درآمده در این رزمایش برای اولین بار تیوب‌های زاویه داری بود که برای نگهداری و پرتاب موشک استفاده می‌شود. 

پرتاب موشک از درون یک تیوب جدید در رزمایش پیامبر اعظم (ص) استفاده از این پوشش‌ها هم عمر موشک را به دلیل دور بودن از عوارض محیطی در شرایط انبارداری افزایش داده و هم حمل و نقل آن‌ها را ساده‌تر و امن‌تر می‌کند. در این رزمایش همچنین سپاه یک نمونه شبیه سازی شده از سامانه راداری AN/TPY-۲ مخصوص سامانه تاد ساخت آمریکا که در اطراف کشور ما و سرزمین‌های اشغالی نصب شده را با دقت بالا هدف قرار داده و سیگنال بسیار قدرتمندی را به سمت واشنگتن و خریداران این سامانه ارسال کرد. 

هدف قرار دادن مدل رادار سامانه تاد در رزمایش موشکی سپاه با دقت بالا در اواخر مرداد ماه و با نزدیک شدن به روز صنعت دفاعی، یکی دیگر از مهم‌ترین دستاورد‌های دفاعی رونمایی شد و به نوعی دوباره رکورد‌های جهانی در اختیار نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. موشک بالستیک حاج قاسم و موشک کروز برد بلند ابومهدی از نوع ضد کشتی، دو سلاح راهبردی بودند که در این ماه معرفی شدند. موشک بالستیک حاج قاسم بر اساس خانواده فاتح ۱۱۰ توسعه پیدا کرده و دارای بردی در حدود ۱۴۰۰ کیلومتر است و می‌تواند در صورت شلیک از غرب کشور تمام اهداف در سرزمین‌های اشغالی را تحت پوشش خود داشته باشد. این موشک با سرعتی نزدیک به ۱۲ برابر سرعت صوت از جو زمین خارج شده و سر جنگی ان نیز با سرعت ۵ ماخ به سمت هدف می‌رود. 

موشک بالستیک حاج قاسم – به قطر این موشک نسبت به خانواده فاتح ۱۱۰ دقت کنید موشک کروز ابومهدی از نوع ضد کشتی با برد بیش از هزار کیلومتر دیگر دستاورد مهم در این ماه بود. این موشک که قرار است به نیروی دریایی ارتش تحویل شود، با برد بالای خود باعث می‌شود ایران بعد از ۳ کشور آمریکا، روسیه و چین تبدیل به چهارمین کشور جهان شود که دارای موشک کروز ضد کشتی با برد بالای هزار کیلومتر می‌شود. موضوعی که چه در صورت پرتاب از ساحل یا از روی شناور‌ها توان بسیار بالایی را به نیروی دریایی ارتش اعطاء خواهد کرد.  

شلیک آزمایشی موشک کروز ابومهدی از یک پرتاب‌گر زمینی در شهریور ماه نیز شاهد رزمایش بزرگ ارتش به نام ذوالفقار ۹۹ بودیم. در بخش زیردریایی این رزمایش مشخص شد که زیردریایی سبک کلاس غدیر به عنوان یک شناور زیر سطحی میدجت و سبک برای اولین بار در جهان به موشک کروز ضد کشتی پرتاب شونده از زیر سطح مجهز شده است. این قابلیت بر اساس طرح جاسک ۲ برای زیرسطحی‌های نداجا تعریف شده و گام مهمی برای افزایش توان رزمی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به حساب می‌آید. پاییز و خشاب‌گذاری موشکی برای زمستان طوفانی پاییز سال ۱۳۹۹ به نوعی می‌تواند به اسم آرامشی قبل از طوفان موشکی زمستان نامیده شود. در آبان ماه یکی از دستاورد موشکی قابل توجه پاییز را دیدیم که آن هم بحث موسوم به تیربار‌های موشکی بود. در این دستاورد جدید که تصاویر مربوط به آن پخش شد، در حقیقت یک سیستم حمل و بارگذاری جدید برای موشک‌های بالستیک ایرانی در درون شهر‌های موشکی توسعه پیدا کرده که سرعت پاسخگویی ما در شرایط جنگی را شدیدا افزایش می‌دهد. سیستم جدید در حقیقت فقط یک حامل نیست، بلکه کل سامانه نگاه دارنده موشک به صورت عمودی و البته سامانه پرتاب نیز در زیر موشک آماده است و موشک‌ها تنها به نوبت به درون اتاقک‌های مخصوص منتقل شده و پرتاب می‌شوند.  

موشک‌های عماد سپاه در حال حرکت بر روی ریل – به پهنا و ارتفاع محل عبور دقت کنیدزمستان؛ طوفان موشک‌ها و رزمایش‌های سپاه و ارتش در گرفت در فصل زمستان سال ۹۹، خصوصا با توجه به وضعیت شکست ترامپ در انتخابات آمریکا و افزایش تهدیدات کلامی و روانی نسبت به ایران و اعزام بمب افکن‌های بی ۵۲، ناو هواپیمابر و زیردریایی اتمی به منطقه، لزوم پاسخ سنگین به این مسأله شدیدا احساس می‌شد. در دی ماه برای اولین یکی از تأسیسات زیرزمینی سپاه در منطقه خلیج فارس رونمایی شد که نوعی متفاوت از شهر‌های موشکی بود که برای نیروی دریایی سپاه ساخته شده است؛ یک سیگنال قوی به تهدیدات موجود در منطقه آب‌های جنوبی ایران که آن‌چه در حوزه موشک‌های بالستیک و کروز پرتاب شونده از زمین وجود دارد، به منطقه ساحل و دریا نیز رسیده است.  

شهر موشکی رونمایی شده در دی ماه – متعلق به نیروی دریایی سپاه ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در آن ایام، در بحث رزمایش‌های پهپادی اقدام به انجام تمرین بسیار سنگینی کرده و برای اولین بار، همان طور که در بالا نیز اشاره شد با موشک هوا پرتاب الماس در این رزمایش به صورت رسمی آشنا شدیم. در اواخر دی ماه بود که طوفان موشکی سپاه این بار به شکل بسیار جدی‌تر از قبل و به سبک رزمایش‌های سری پیامبر اعظم اولیه در رزمایش پیامبر اعظم ۱۵ دوباره آغاز شد. طی این مدت، موشک‌های بالستیک ذوالفقار و دزفول در کنار مدل هدایت شونده راکت‌های توپخانه‌ای سری زلزال ستاره‌های نمایش بزرگ موشکی سپاه بودند. دقت بالای موشک‌ها در این تمرین نظامی در کنار مشخص شدن سرعت بیش از ۵ ماخ سر جنگی موشک دزفول در فاز نهایی حمله، از جمله مهم‌ترین دستاورد‌های این تمرین نظامی بود.  

راکت هدایت شونده زلزال ـ مرحله نهایی حمله در رزمایش پیامبر اعظم ۱۵

سر جنگی موشک دزفول در فاز حمله نهایی ـ رزمایش پیامبر اعظم ۱۵ وقتی به بهمن ماه می‌رسیم، به صورت معمول به خاطر رسیدن به سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نمایش دستاورد‌های دفاعی یک سنت مرسوم بوده است. رونمایی از پرتاب موفق ماهواره بر ذوالجناح به عنوان سنگین‌ترین ماهواره بر ایران مهم‌ترین دستاورد بهمن بود. این پرتابگر ایرانی (ذوالجناح) در حقیقت یک سامانه سه مرحله‌ای است که دو مرحله اول آن از سوخت جامد بهره برده و مرحله نهایی آن از سوخت مایع بهره می‌برد. توجه به شکل موشک در زمان تست، مشخص می‌کند که آزمایش انجام شده ماهواره بر ذوالجناح که تصاویر آن نیز پخش شده ظاهرا یک مرحله از سه مرحله مورد نظر بوده است. در این مرحله، سیستم پیشران به مدت ۷۰ ثانیه فعال بوده و توانسته به ارتفاع ۱۵ کیلومتری برسد. قدرت یا همان تراست مرحله اول و دوم این ماهواره که سوخت جامد هستند، هر کدام ۷۴ تن است که این تراست می‌تواند به ۱۰۰ تن نیز برسد. قطر موتور‌های سوخت جامد مرحله اول و دوم در ماهواره بر ذوالجناح که قدرتمندترین پیشران سوخت جامد در کل کشور تا به اینجا هستند، ۱.۵ متر و قطر مرحله سوم ۱.۲۵ متر است. طول این ماهواره بر در حالت کامل ۲۵.۵ متر و وزن آن نیز ۵۲ تن است و می‌تواند یک ماهواره به وزن ۲۲۰ کیلوگرم یا مجموعه چند پرتابه به وزن نهایی ۲۲۰ کیلوگرم را تا مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین برساند. برای مقایسه بد نیست بدانید که ماهواره بر سفیر به عنوان نسل اول ماهواره بر‌های ایرانی در بخش پیشران قطری در حدود ۱.۲۵ متر داشته و وزن کلی آن نیز ۲۶ تن بود و نهایتا می‌توانست یک ماهواره ۵۰ کیلوگرمی را به مدار ۴۵۰ کیلومتر برساند.  

ماهواره بر ذوالجناح در مراحل اولیه فعال شدن سیستم پیشران مثال دوم برای فهم بهتر قدرت این ماهواره بر، این که ذوالجناح با سه مرحله کامل خود می‌تواند حدود ۱۰ ماهواره نور که در اردیبهشت از سوی نیروی هوافضای سپاه به فضا ارسال شد، در یک پرتاب به فضا ارسال کند. در تست اخیر که تنها با مرحله اول سوخت جامد صورت گرفته است، یک‌سری از حسگرهای لازم جهت انجام محاسبات لازم برای برآورد از نحوه عملکرد سامانه‌های این ماهواره بر در بخش اول این ماهواره بر نصب شده، بوده است. رونمایی از این دستاورد بسیار مهم فضایی در کنار پرتاب موفق ماهواره نور در اوایل سال ۱۳۹۹، در مجموع این سال را به یکی از موفق‌ترین سال‌ها در حوزه برنامه فضایی در دهه جاری بدل کرد. دو سیگنال قوی موشکی دیگر نیز در بهمن ماه ارسال شد که یکی آغاز به کار خط تولید انبوه موشک‌های دوش پرتاب پیشرفته بود. در جریان پخش تصاویر مربوط به این دستاورد مشخص شد که نسل جدیدی از پرتابگر‌های متحرک و حامل موشک‌های دوش پرتاب نیز در کشور توسعه پیدا کرده و می‌تواند قابلیت مهمی در ایجاد چتر پدافندی ارتفاع پایین کشور داشته باشد. موضوع بعدی نیز خبر فرمانده نیروی زمینی ارتش مبنی بر آزمایش و توسعه موفق یک موشک زمین به زمین تاکتیکی کوتاه برد در نزاجا بود که ۳۰۰ کیلومتر برد داشته و در کنار تحرک، از قابلیت نقطه‌زنی برخوردار است. این قابلیت می‌تواند توان رزمی رسته توپخانه ارتش را شدیدا افزایش بدهد و مباحثی مثل پشتیبانی آتش از نیرو‌های عمل کننده زمینی تا حد زیادی نزاجا را از دیگر واحد‌ها بی‌نیاز کند.  

موشک‌های بالستیک جدید که به نیروی دریایی سپاه تحویل شده است و در نهایت به اسفند ماه می رسیم و تحویل تسلیحات موشکی جدید به نیروی دریایی سپاه که در کنار حجم قابل توجهی از سیستم‌های الکترونیکی و راداری و موشک‌های کروز در برد‌های مختلف، نوید یک نیروی دریایی بسیار قدرتمندتر از گذشته در ابتدای سال ۱۴۰۰ را می‌داد. همچنین، همگان شاهد تحویل یک مدل موشک بالستیک ناشناخته به نیروی دریایی سپاه بودند که شباهت زیادی به سری فاتح ۱۱۰ و عضو کوتاه قامت و البته کمتر شناخته شده این خانواده یعنی فتح داشت و این سامانه، برای اولین بار نیروی دریایی سپاه را نیز به جمع دارندگان پرتابه‌های بالستیک در کشور وارد کرد و پایانی خوش را برای بحث موشکی در سال گذشته رقم زد. اگرچه مهم‌ترین دستاورد‌های موشکی ایران در سال گذشته که همراه با تلاش و مجاهدت نیرو‌های مسلح در موضوع مقابله با ویروس کرونا بود، در این گزارش ذکر شد، اما باید توجه داشت هر کدام از این موارد و ده‌ها مورد دیگر که مجال تشریح نیافت، روندی را رقم زده است که حتی بزرگترین قدرت‌های نظامی جهان که آرزوی حمله به کشورمان را دارند و این آرزو را بار‌ها به صراحت بیان کرده اند، قدرت و جرأت انجام چنین کاری را نداشته باشند. صدالبته در این میان، گرامیداشت یاد و خاطره فرماندهان بزرگی که در راه صیانت از ایران اسلامی به شهادت رسیدند، از جمله سرداران گران‌قدر، حاج قاسم سلیمانی و حاج حسن تهرانی‌مقدم، ضروری و شایسته است.