اختصاصی| داستان، مخاطب را برای زندگی آماده میکند/ به کودکان بسیار خوشبین هستم
نویسنده کتابهای داستان گفت: قصه، تجربه یک زندگی است یعنی وقتی کتاب داستان یا رمانی خوانده میشود، شنونده زندگی یک آدم و یک شخصیت دیگر را زندگی میکند و آن تجربه را به دست میآورد بر همین اساس ما با کتاب داستان، بچهها را برای زندگی آماده میکنیم.
مهین سماواتی که سالها در حوزه کودک و نوجوان کتاب نوشته است در گفتگو با خبرنگار ۳۶۱ درجه ایران درباره جذابیتبخشی کتابهای کودکان گفت: مهمترین رسالتی که نویسنده کودک دارد، سرگرمیبخشی و روایت قصهای شیرین است چراکه بچهها دوست دارند قصه گوش کنند.
وی درباره بار آموزشی کتابهای کودکان تاکید کرد: بچهها کتاب نمیخوانند که نویسنده آنها را نصیحت کند یا چیزی به آنها بیاموزد اما میتوان به شکل نامحسوس و در لابلای قصه نکات آموزشی را نیز به آنها منتقل کرد که البته این امر هنر مادران و قصهگویی را نیز میطلبد.
وی افزود: در کتابهای داستان اصل، قصهای است که کودک میشنود بنابراین جنبه آموزشی نباید در آن غالب باشد. کودکان صادقترین مخاطبان و منتقدان نویسندگان هستند و اگر از یک کتاب خوششان نیاید یا حواسشان پرت میشود، یا به داستان گوش نمیدهند و یا در میانه قصه حرف میزنند. بر همین اساس از روی عکس العمل کودک میتوان به راحتی فهمید که آیا داستان جذاب بوده است یا نه. وقتی کودک از یک قصه خوشش میآید سکوت میکند سراپا گوش میشود.
این نویسنده درباره اهمیت تصویرگری در کتابهای کودک تشریح کرد: تصویر در این کتابها نقش مکمل است. کودک حوصله شنیدن قصههای طولانی را ندارد لذا با تصویر میتوان بخشی از داستان را تکمیل کرد و توجه مخاطب را جلب کرد. وقتی تصویر هر صفحه مطابق با موضوعی که در آن صفحه نقل میشود، باشد تمام حواس کودک به داستان و آنچه در حال بازگو شدن است، خواهد بود.
وی در خصوص احیای فرهنگ قصهگویی که باتوجه به ورود تکنولوژی به دنیای امروز رو به کمرنگ شدن است، تصریح کرد: نقش بزرگترها در ترویج قصهگویی خیلی اهمیت دارد. انتخاب کتاب از سوی والدین بسیار اهمیت دارد. آنطور که گفته میشود نباید خیلی زود کودکان را با گوشی و تبلت آشنا کرد البته من به بچهها بسیار خوشبین هستم. من نویسنده بزرگسال و نوجوان و کودک بودهام اما مدتی است که تصمیم گرفتهام که فقط برای کودک بنویسم چون بیشترین مخاطب کتابخوان در این برهه که همه به موبایل و فضای مجازی رو آوردهاند، کودکان هستند. این کودکان هستند که تا وقتی برایشان قصه خوانده نشود، نمیخوابند پس باید از فرصت استفاده کرد و بچهها را از کودکی کتابخوان کرد.
سماواتی در ادامه گفت: از کودکی که لالایی برای بچهها خوانده میشود تا سه یا چهار سالگی و بعد تا ۷ سالگی همیشه قصه همراه با بچهها است و از آن زمان به بعد هم خود بچهها کتاب را میخوانند و قصه بهترین مونس آنها میشود اما من نمیدانم بعد از این دوره چطور میشود که از کتابخوانی فاصله گرفته میشود.
وی با یادآوری اینکه قصه باعث خلاقیت بچهها میشود تاکید کرد: در میزان علاقمندی کودکان به کتاب، این پدر و مادرها هستند که تاثیرگذارند. بشر ذاتا قصه و خاطره دوست دارد، علاقهمند به شنیدن است و دوست دارد خاطره گوش دهد بنابراین تلاش والدین، نویسندگان، فعالیت مراکز حوزه تولید کتاب و معلمان در قطع نشدن ارتباط با کتاب تاثیر قابل توجهی دارد.
این نویسنده در بخشی از صحبتهای خود بیان کرد: اینکه والدین در دوره تحصیل کمتر به خرید کتابهای داستان برای بچهها روی میآورند و اینکه به آنها میگویند که فقط درس و کتابهای درسی را بخوانند، یک اشتباه است چراکه قصه، تجربه یک زندگی است یعنی وقتی کتاب داستان یا رمانی خوانده میشود، شنونده زندگی یک آدم و یک شخصیت دیگر را زندگی میکند و آن تجربه را به دست میآورد بر همین اساس ما با کتاب داستان، بچهها را برای زندگی آماده میکنیم.
وی که ۱۵ سال مربی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بوده اظهار کرد: رفتار اشتباه والدین این است که وقتی فرزند ما علاقهمند به حتی نوشتن و داستاننویسی است، به محض اینکه درسش سنگین میشود، امتحان دارد یا حتی وقتی به مدرسه میرود به شدت از علاقه به خواندن ونوشتن داستان ممانعت میشود و فقط درس باید خوانده شود در حالیکه کتابهای غیردرسی به بچهها کمک بسیار زیادی میکنند و نباید از اهمیت و ایجاد علاقهمندی آنها در خواندن و دانستن غافل شد.