به گزارش خبرنگار۳۶۱ درجه ایران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اولین نهاد سازندگی است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با فرمان حضرت امام خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی‌ایران، تشکیل شد. این نهاد با توجه به اهمیت مسأله مسکن محرومان به فاصله ۱۰ روز پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی طی پیام مهمی در تاریخ ۲۱ فروردین سال ۱۳۵۸ به منظور تأمین مسکن محرومان ومتولی توسعه و عمران روستاهای کشور و ساخت واحدهای مسکونی شهرها در چارچوب سیاست‌ها و برنامه‌های دولت جمهوری اسلامی‌ ایران پایه‌گذاری شده است.

افزایش تولید مسکن درهرجامعه نه فقط نشان دهنده رشد اقتصادی است، بلکه در تأمین نیازهای اجتماعی افراد نقش مؤثری را ایفا می کند. بر این اساس بخش مسکن به عنوان یکی از فصول اساسی و اولویت‌دار برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور در نظر گرفته شده است.

از طرف دیگر روستاها مرکز تولیدات کشاورزی، دامی و صنایع دستی کشور محسوب می‌شوند که سهم عمده‌ای را در تولیدات سایر بخش‌ها و اشتغال بر عهده دارند. با این وجود در صورت کم توجهی به شرایط زندگی در این مناطق، ضمن تشدید روند مهاجرت به شهرها تعادل‌های اجتماعی، کالبدی و اقتصادی منطقه ای نیز با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد.

همچنین در مناطق روستایی به علت کم بودن درآمد روستاییان و نبود مازاد اقتصادی، بهسازی سکونتگاه های روستایی به خصوص در مناطق کمتر توسعه یافته به کُندی انجام می شود.

بر این مبنا در صورت وقوع حوادث طبیعی، زیان بسیاری به ساکنان این مناطق وارد خواهد شد. در این خصوص، وظیفه دولت در حمایت از بهسازی مساکن روستایی اهمیت فراوانی دارد.

سرمایه گذاری دولت در روستاها با تخصیص بودجه و اعتباردهی به مناطق روستایی، سبب توانمندی جوامع روستایی می‌شود، توانمندسازی اقتصادی، از جمله اعطای اعتبارات به جوامع روستایی باعث می‌شود تا بتوان فقر اقتصادی و در پی آن فقر فرهنگی و اجتماعی را از چهره روستاها زدود.

سالگرد تاسیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و دهه حساب ۱۰۰ امام (ره) گرامی باد

به دستور امام خمینی (ره) در ۲۱ فروردین ۱۳۵۸ بنیاد مسکن آغاز به کار کرده در تاریخ ۱۳۶۶/۹/۱۷ مجلس شورای اسلامی اساسنامه قانونی این نهاد را تصویب کرد که از وظایف آن می‌توان تفکیک و واگذاری زمین روستائی، توزیع وام قرض‌الحسنه، مسکن روستائی، انجام مطالعات منطقه‌ای و بازسازی مناطق آسیب‌دیده را نام برد.

همزمان با جنگ تحمیلی بنیاد بازرسانی در مناطق جنگ‌زده از سال ۱۳۶۱ شروع به کار کرد و در پنج استان بیش از سی‌هزار عملیات احداثی اجرا کرد.

مناطق آسیب‌دیده از حوادث طبیعی نیز مورد عملیات سازندگی بنیاد قرار گرفت. بنیاد در جهت ارتقای سطح کیفی، در کنار عملیات اجرایی، طرح‌های تحقیقاتی خود را نیز در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فنی و مهندسی ادامه داد.

هر گونه اقدام برای تهیه طرح‌های شهری و روستایی، با بازسازی بناها و تجهیزات زیربنایی و روبنایی به مطالعات منطقه‌ای نیازمند است و از این طریق می‌توان مکان استقرار، اندازه و ارتباط طبیعی و منطقه‌ای را بین کانونهای زیستی ارزیابی کرد.

مهمترین وجه بهبود منابع انسانی در هر سازمان علاوه بر اهداف ، تولید، آموزش صحیح کارکنان است. بنیاد آموزش نیز دارای سابقه طولانی است.

بزرگداشت دهه حساب صد امام از ۲۱ تا ۳۰ فروردین سال ۱۳۵۹ آغاز شد و رهبر معظم انقلاب در سالروز افتتاح حساب ۱۰۰ امام یک میلیون تومان به این حساب کمک کردند.

مسکن یکی از نیازهای اساسی و مشکلات اولیه بشر است. مسکن تنها یک سرپناه نیست بلکه دارای ابعاد گوناگون اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی است و باید با شئون اجتماعی خانواده متناسب باشد. اصل سی و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، داشتن مسکن متناسب با نیاز را حق هر فرد و خانواده ایرانی دانسته و دولت را موظف کرده است که با رعایت اولویت برای آنها که نیازمندترند به خصوص روستانشینان و کارگران که اکثر افراد جامعه را تشکیل می‌دهند، زمینه اجرای این اصل را فراهم کند که در این زمینه فعالیت‌های چشمگیری در کارنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی وجود دارد.

شرح وظایف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

اهداف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی طبق اساسنامه و قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی به شرح ذیل است:

۱– مط‌العه‌ و بررسی‌ در زمینه‌ تشخیص‌ و تعیین‌ نیازمندی‌های‌ مسکن‌ محرومان‌ اعم‌ از روستایی‌ و شهری‌ و فراهم‌ آوردن‌ موجبات‌ اجرای‌ آن‌ با مشارکت‌، همکاری‌ و خودیاری مردم‌ و دستگاه‌های‌ مختلف‌.

۲– تهیه‌ ط‌رح‌ مجتمع‌های‌ زیستی‌ و واحدهای‌ مسکونی‌ ارزان قیمت‌ و اجرای‌ آنها بط‌ور مستقیم‌ یا با مشارکت‌ مردم‌ با همکاری‌ و هماهنگی‌ دستگاه‌های‌ ذی‌ربط‌ در روستا و شهر.

۳– کمک در جهت تأمین مصالح ساختمانی کشور از طریق تهیه، تولید و توزیع.

۴– تهیه‌ ط‌رح‌های‌ هادی‌ و اصلاح‌ معابر در روستاها، با هماهنگی‌ دستگاه‌های ذی‌ربط‌ و اجرای‌ آن‌ با مشارکت‌ مردم‌ از محل‌ اعتبارات‌ مصوب‌ واگذاری‌ دولت‌.

۵- تهیه‌ و ارائه‌ ط‌رح‌های‌ لازم‌ برای‌ بازسازی‌ و نوسازی‌ مناط‌ق‌ مسکونی‌ روستایی‌ آسیب‌ دیده‌ در اثر جنگ‌، سیل‌، زلزله‌ و سایر سوانح‌ ط‌بیعی‌ و اجرای‌ آنها با مشارکت مردم‌ و هماهنگی‌ با سازمان‌ها و ارگان‌های‌ ذی‌ربط‌.

۶ – مطالعه و برنامه‌ریزی و اجرای مصوبه دولت مبنی بر ساخت دو میلیون واحد مسکونی روستایی طی دو برنامه پنج ساله توسعه کشور (ساخت سالانه ۳۰۰هزار واحد مسکونی روستایی).

معرفی فعالیت‌های بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

 طرح بازسازی مناطق آسیب دیده از حوادث طبیعی

بازسازی و نوسازی بافت و مسکن شهرها و روستاهای آسیب دیده در چارچوب توانائیهای ملی و منطقه به منظور آغاز دوباره حیات در شهرها و روستاها و بازگرداندن حادثه دیدگان به محیط زندگی و فراهم آوردن زمینه اشتغال، تولید و آسایش خاطر آسیب‌دیدگان دراسرع وقت صورت می‌گیرد، به گونه‌ای که ضمن بازسازی از طریق الگوسازی و آموزش مستقیم و غیر مستقیم آسیب‌دیدگان زمینه بهبود کیفیت ابنیه روستائی نیز فراهم می‌شود تا درمقابل حوادث قهری طبیعی بتوانند بیش از پیش مقاومت کرده و کمتردر معرض خسارت‌های مالی و جانی قرارگیرند. بنیاد مسکن درامر بازسازی مناطق سانحه دیده از طریق اعطای تسهیلات بانکی و ارائه خدمات فنی همواره به یاری آسیب دیدگان از بلایای طبیعی شتافته است.

بهسازی مسکن روستائی

ارتقاء کمی و کیفی واحدهای مسکونی در روستاها از جمله اهدافی است که در برنامه دوم توسعه  برآن تأکید شده است. بنیاد مسکن از طریق ارائه تسهیلات بانکی در قالب تبصره ۵۲ قانون بودجه و همچنین ارائه طرح‌های مناسب مسکن روستایی و اعمال نظارت لازم، طرح بهسازی مسکن روستایی را با جدیت دنبال می‌کند.

 وام قرض الحسنه مسکن روستایی

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با هماهنگی مؤسسات اعتباری همچون بانک‌ها، به تأمین بخشی ازاعتبارمورد نیاز روستاییان که صرف اصلاح و تعمیر واحد مسکونی آنان خواهد شد، به صورت قرض الحسنه اقدام می‌کند. هدف این وام کمک به تعمیر واحدهای مسکونی موجود در سطح روستاها است.

 طرح واگذاری زمین جهت مسکن روستایی

بنیاد مسکن در روستاهای مستعد اقدام به تملیک زمین از اراضی دولتی وشخصی جهت احداث مسکن روستایی کرده و پس از آماده سازی واجرای طرح تفکیکی و تقسیم بندی قطعات به متقاضیان واجد شرایط روستایی واگذار می‌کند.

 طرح سند دارکردن خانه‌های روستایی

براساس این طرح بنیاد مسکن موظف شده است، در طول مدت برنامه دوم و سوم توسعه، به تهیه نقشه تفکیکی بافت مسکونی روستاهای واجد شرایط اقدام کند تا برای صدور سند به اداره ثبت ارسال شود واداره ثبت مکلف است که بر اساس نقشه تفکیکی، بنیاد مسکن برای متقاضیان روستایی سند مالکیت صادر کند.

 صدور پروانه ساختمانی روستایی

صدور پروانه ساختمانی به عنوان اهرم نیرومند سیاستگذاری، با کمترین بارمالی می‌تواند اسباب هدایت ونظارت بیشتر بر ساخت وساز روستایی و کیفیت شیوه‌های انجام آنان را فراهم آورده و همچنین بهبود بخشد. اهداف کلی مورد نظر در این طرح عبارتند از:

۱) حفظ نظام کاربردهای اراضی پیش بینی شده در طرح‌های هادی

۲) هدایت و توسعه بافت به سمت وسوی مناسب

۳) ممانعت از ساخت وساز بی‌رویه وغیر اصولی

۴) ترویج فرهنگ مقاوم سازی

تهیه و اجرای طرح‌های هادی روستائی  و مطالعه

الف : تهیه طرح هادی  

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی براساس وظایف مندرج در ماده ۷ اساسنامه قانونی اقدام به تهیه و اجرای طرح‌های هادی ازسال ۱۳۶۲ کرده است و از زمان شروع این فعالیت تاکنون برای تعداد قابل توجهی از روستاهای کشور طرح هادی تهیه شده است.

ب: اجرای طرح هادی

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی براساس وظایف مندرج در ماده ۷ اساسنامه قانونی خود وآئین نامه اجرایی آن موظف به اجرای طرح‌های هادی واصلاح معابرروستائی با اهداف ذیل است:

۱) ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها با توجه  به شرایط فرهنگی اجتماعی، اقتصادی

۲) تامین عادلانه امکانات از طریق ایجاد تسهیلات اجتماعی، تولیدی، رفاهی

۳) هدایت و توسعه وضعیت  فیزیکی روستاها

۴) ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستاییان و خدمات زیست محیطی وعمومی

موارد فوق به منظور تجدید حیات و هدایت روستاها به لحاظ ابعاد اقتصادی،‌ اجتماعی و فیزیکی و همچنین زمینه‌های رشد و توسعه پایدار و همه جانبه روستا را بصورت موزون و سنجیده مدنظر دارد. 

طرح بهسازی بافت باارزش روستائی:

طرح بهسازی بافت‌های باارزش روستایی طرحی است که طی فرآیندی منظم تلاش می‌کند تا ضمن شناخت فضاهای باارزش روستایی با تحلیل برنامه ریزی طراحی و اجرای آنها را ارتقاء بخشیده و درنهایت زمینه توسعه کالبدی فضائی این روستاها را فراهم کند.